9 cách bảo mật camera an ninh tại nhà, chống bị theo dõi
Lắp đặt camera an ninh là giải pháp phổ biến để bảo vệ an toàn cho ngôi nhà và tài sản. Thế nhưng, nếu không biết cách bảo mật, kẻ xấu có thể xâm nhập, theo dõi ngược lại mọi hoạt động riêng tư của gia đình bạn. Vậy nguyên nhân từ đâu và làm thế nào để ngăn chặn rủi ro này? FPT Connect sẽ chỉ ra các lỗ hổng bảo mật phổ biến nhất và hướng dẫn 9 cách bảo mật camera an ninh tại nhà hiệu quả.
1. Tại sao camera an ninh tại nhà dễ bị tấn công?
Trước khi tìm hiểu các biện pháp bảo vệ, chúng ta cần hiểu rõ những ‘điểm yếu’ mà hacker thường nhắm vào. Hầu hết các vụ tấn công camera đều xuất phát từ 4 nguyên nhân chính sau:
- Mật khẩu mặc định yếu và không được thay đổi: Nhiều nhà sản xuất camera giá rẻ thường sử dụng chung một mật khẩu mặc định cực kỳ đơn giản cho hàng loạt sản phẩm. Người dùng thường bỏ qua hoặc quên mất việc đổi mật khẩu này khi lắp đặt, biến camera thành ‘món mồi’ dễ dàng cho hacker.
- Phần mềm (Firmware) lỗi thời, không được cập nhật: Các nhà sản xuất uy tín thường xuyên phát hành các bản vá (patch) để sửa lỗi bảo mật mà họ phát hiện ra. Tuy nhiên, phần lớn người dùng không có thói quen kiểm tra và cập nhật firmware cho camera, khiến thiết bị tồn tại các lỗ hổng mà hacker đã biết rõ và có thể dễ dàng khai thác.
- Bảo mật mạng Wi-Fi yếu kém: Nếu mật khẩu Wi-Fi của gia đình bạn dễ đoán, hoặc sử dụng các chuẩn bảo mật cũ (như WEP/WPA), kẻ xấu có thể ‘bẻ khóa’ mạng và truy cập vào tất cả các thiết bị đang kết nối, bao gồm cả camera.
- Sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc: Các loại camera trôi nổi, giá rẻ trên thị trường thường không có cam kết bảo mật rõ ràng. Máy chủ (server) có thể được đặt ở nước ngoài và không được bảo vệ đúng cách, tạo cơ hội cho kẻ xấu xâm nhập.
Những yếu tố khiến camera hay bị hacker xâm nhập là mật khẩu yếu, phần mềm lỗi thời, sản phẩm không rõ nguồn gốc.
2. Hướng dẫn chi tiết 9 cách bảo mật camera an ninh tại nhà
Để khắc phục những lỗ hổng đã nêu, bạn cần chủ động thiết lập các lớp bảo vệ cho camera như đổi mật khẩu, kích hoạt xác thực hai yếu tố, cập nhật Firmware,.... Dưới đây là hướng dẫn chi tiết 9 cách bảo mật camera an ninh tại nhà hiệu quả:
2.1. Thay đổi mật khẩu mặc định của nhà sản xuất
Đây là bước quan trọng BẮT BUỘC và phải thực hiện ngay khi lắp đặt. Hầu hết hacker đều sử dụng các chương trình tự động (script) để quét các camera còn sử dụng mật khẩu mặc định (như ‘admin’ hay ‘123456’). Bạn phải truy cập ngay vào phần cài đặt của camera (thường qua ứng dụng) và thay đổi mật khẩu này. Hãy tạo một mật khẩu mạnh, dài trên 12 ký tự, kết hợp chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt (!@#).
2.2. Kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA)
Xác thực hai yếu tố (2FA - Two-Factor Authentication) là lớp ‘khóa’ thứ hai sau mật khẩu của bạn. Ngay cả khi kẻ xấu có được mật khẩu, chúng cũng không thể đăng nhập nếu không có mã xác thực (thường là mã 6 số gửi qua SMS hoặc ứng dụng). Đây là một trong những cách bảo mật camera an ninh tại nhà hiệu quả nhất. Hãy kiểm tra ngay trong phần ‘Cài đặt’ hoặc ‘Bảo mật’ của ứng dụng camera và kích hoạt 2FA nếu được hỗ trợ.
Bạn hãy bật xác thực 2 yếu tố để đảm bảo người lạ không thể truy cập vào camera.
2.3. Cập nhật Firmware (phần mềm điều khiển) thường xuyên
Firmware là hệ điều hành chạy bên trong thiết bị camera. Các nhà sản xuất uy tín như FPT Telecom thường xuyên phát hiện ra các lỗ hổng bảo mật và tung ra các bản vá lỗi (patch). Bạn cần có thói quen truy cập vào ứng dụng quản lý camera, tìm mục ‘Cập nhật phần mềm’ (Firmware Update) và kiểm tra. Tốt nhất, hãy bật chế độ ‘Tự động cập nhật’ nếu có để đảm bảo camera luôn được bảo vệ.
2.4. Cách bảo mật camera an ninh tại nhà với mật khẩu Wi-Fi mạnh
Camera của bạn kết nối qua Wi-Fi, và mạng Wi-Fi chính là ‘cửa ngõ’ của ngôi nhà. Nếu mật khẩu Wi-Fi yếu (ví dụ: ‘0987654321’ hay ‘tennha123’), hacker có thể bẻ khóa, xâm nhập vào mạng và từ đó kiểm soát toàn bộ thiết bị, bao gồm cả camera. Hãy đảm bảo bạn đang sử dụng chuẩn mã hóa mạnh nhất (như WPA3 hoặc WPA2) và đặt một mật khẩu thật phức tạp cho mạng Wi-Fi của mình.
2.5. Thiết lập hệ thống mạng riêng ảo (VPN)
Đây là biện pháp bảo mật nâng cao. Khi bạn xem camera từ xa (qua 4G hoặc Wi-Fi công cộng ở quán cà phê), tín hiệu video có thể bị kẻ xấu ‘nghe lén’ trên đường truyền. Sử dụng VPN (Mạng riêng ảo) sẽ mã hóa an toàn giữa điện thoại của bạn và mạng gia đình. Điều này khiến kẻ xấu không thể đọc được dữ liệu video, ngay cả khi chúng đang theo dõi mạng Wi-Fi công cộng đó.
>> Xem thêm: Mạng VPN là gì? Lợi ích và cách sử dụng VPN an toàn
Nên sử dụng mạng VPN để nâng cao tính bảo mật.
2.6. Tắt tính năng WPS trên Modem/Router
WPS (Wi-Fi Protected Setup) là tính năng cho phép kết nối thiết bị với Wi-Fi nhanh bằng cách nhấn một nút (hoặc nhập mã PIN 8 số) mà không cần nhập mật khẩu. Dù tiện lợi, đây lại là lỗ hổng bảo mật đã được biết đến từ lâu và có thể bị tấn công bẻ khóa (brute-force). Bạn nên đăng nhập vào trang quản trị modem/router, tìm mục WPS và ‘Tắt’ (Disable) tính năng này đi.
2.7. Ưu tiên các thương hiệu uy tín, có cam kết bảo mật
Đừng ham rẻ mà lựa chọn các loại camera trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Các thương hiệu uy tín như FPT Camera luôn đầu tư nghiêm túc vào bảo mật với máy chủ đặt tại Việt Nam, cam kết bảo mật dữ liệu rõ ràng và liên tục cung cấp các bản mới. Sản phẩm không có thương hiệu, không có đơn vị chịu trách nhiệm rõ ràng thường là mục tiêu dễ bị tấn công nhất.
2.8. Thường xuyên cập nhật các bản ứng dụng cập nhật
Không chỉ phần mềm trên camera, mà ứng dụng (app) bạn dùng để xem camera trên điện thoại (ví dụ: FPT Life Hi FPT,...) cũng cần được bảo mật. Bởi hacker có thể tấn công vào chính ứng dụng này nếu nó có lỗ hổng. Vì vậy hãy luôn đảm bảo ứng dụng xem camera của bạn được cập nhật lên phiên bản mới nhất từ App Store (iOS) hoặc Google Play (Android).
FPT Life là ứng dụng quản lý thông minh bao gồm camera, bạn hãy thường xuyên cập nhật ứng dụng để sử dụng phiên bản tốt nhất.
2.9. Lựa chọn giải pháp lưu trữ Cloud được mã hóa
Các camera lưu bằng thẻ nhớ (SD card) hoặc đầu ghi (DVR) có rủi ro lớn là khi kẻ trộm đột nhập, chúng sẽ lấy cắp hoặc phá hủy luôn cả thiết bị lưu trữ, khiến bạn mất hết dữ liệu. Cách bảo mật camera an ninh tại nhà bằng lưu trữ đám mây (Cloud) an toàn hơn, vì dữ liệu được truyền về máy chủ của nhà cung cấp ngay lập tức. Tuy nhiên, hãy đảm bảo dịch vụ Cloud bạn chọn (như FPT Camera) sử dụng mã hóa (encryption) mạnh. Điều này đảm bảo rằng chỉ có bạn mới có thể xem được video của mình, ngay cả nhân viên nhà cung cấp cũng không thể truy cập.
3. FPT Camera - Giải pháp an tâm với cơ chế bảo mật tích hợp sẵn
Hiểu rõ những lo ngại của người dùng về các lỗ hổng bảo mật, FPT Camera tích hợp sẵn nhiều lớp bảo vệ chuyên sâu, tự động, giúp bạn an tâm tối đa:
- An tâm ngay từ khâu thiết lập: Ngay khi kích hoạt thiết bị lần đầu, hệ thống bắt buộc người dùng phải tạo một mật khẩu phức tạp duy nhất. Hơn nữa, quá trình kích hoạt này phải được xác thực qua mã OTP gửi về số điện thoại chính chủ, đảm bảo chỉ bạn mới có quyền cài đặt camera.
- An tâm với cập nhật tự động (Auto-Update): Bạn không cần phải lo lắng về việc quên cập nhật phần mềm. Mọi thiết bị FPT Camera đều được tự động đồng bộ và cập nhật phiên bản firmware mới nhất một cách âm thầm và liên tục từ máy chủ FPT. Điều này đảm bảo camera luôn ở trạng thái an toàn nhất, được vá các lỗ hổng bảo mật ngay khi chúng được phát hiện.
- An tâm tuyệt đối với dữ liệu trên Cloud: Thay vì lưu vào thẻ nhớ hoặc đầu ghi (dễ bị đánh cắp hoặc phá hủy), toàn bộ dữ liệu video của bạn được mã hóa đầu cuối (End-to-End Encryption). Dữ liệu được lưu trữ an toàn tại các Trung tâm dữ liệu (Data Center) của FPT đặt tại Việt Nam, đạt chuẩn quốc tế và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của luật pháp Việt Nam về an ninh dữ liệu.
- An tâm với dịch vụ chuyên nghiệp: Ngay từ khâu lắp đặt, đội ngũ kỹ thuật viên ‘áo cam’ của FPT sẽ trực tiếp tư vấn, kiểm tra và hỗ trợ bạn cấu hình các lớp bảo mật cho camera và mạng Wi-Fi gia đình. Qua đó đảm bảo hệ thống được thiết lập đúng chuẩn an toàn ngay từ đầu.
Camera FPT sở hữu tính năng lưu trữ đám mây an toàn, hình ảnh sắc nét cả đêm lẫn ngày, cảnh báo thông minh,... mang đến giải pháp an ninh hiệu quả.
>> Đăng ký lắp đặt camera FPT ngay để giữ an toàn cho cả gia đình, cửa hàng với chi phí tiết kiệm!
4. Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số thắc mắc phổ biến nhất của người dùng khi tìm hiểu về cách bảo mật camera an ninh tại nhà:
4.1. Làm sao để biết camera nhà tôi có đang bị theo dõi không?
Rất khó để chắc chắn nếu hacker cố tình ẩn mình, nhưng có một số dấu hiệu bất thường bạn cần cảnh giác. Nếu camera của bạn có những biểu hiện sau, rất có thể nó đã bị xâm nhập:
- Camera tự động xoay chuyển, thay đổi góc nhìn không theo lệnh điều khiển của bạn.
- Đèn LED báo hiệu (đèn trạng thái) nhấp nháy hoặc sáng lên vào những thời điểm lạ, ngay cả khi bạn đã tắt chế độ này.
- Có tiếng nói lạ, tiếng ồn ào phát ra từ loa của camera.
- Kiểm tra router và thấy dữ liệu mạng (data usage) của camera tăng đột biến, ngay cả khi bạn không xem.
4.2. Dùng Wi-Fi công cộng để xem camera có an toàn không?
Mạng Wi-Fi công cộng (tại quán cà phê, sân bay,...) thường không được mã hóa và rất dễ bị hacker ‘nghe lén’. Chúng có thể đánh cắp mật khẩu và chiếm quyền truy cập camera của bạn. Nếu bắt buộc phải xem camera khi đang ở ngoài, hãy ưu tiên sử dụng mạng di động (4G/5G) cá nhân để đảm bảo an toàn.
4.3. Camera FPT có cần làm đủ 9 bước trên không?
FPT Camera đã tự động hóa nhiều bước như cập nhật Firmware, lưu trữ Cloud an toàn. Tuy nhiên, việc đặt mật khẩu mạnh cho tài khoản FPT Life và bảo mật mạng Wi-Fi tại nhà vẫn là trách nhiệm quan trọng của người dùng để đảm bảo an toàn tối đa.
Camera an ninh chỉ thực sự an ninh khi chúng được bảo vệ đúng cách. Bạn nên kết hợp giữa việc lựa chọn giải pháp uy tín, có cơ chế bảo mật tích hợp sẵn như FPT Camera. Đồng thời chủ động thực hiện các cách bảo mật camera an ninh tại nhà (như đặt mật khẩu mạnh, cập nhật phần mềm, bảo vệ mạng Wi-Fi) để an tâm rằng ngôi nhà của mình đang được bảo vệ an toàn và riêng tư nhất.
